قلعه منگاباد

شماره ی ثبت آثار ملی: 14574

قلعه منگاباد در غرب شاهراه قدیمی یزد-کرمان (جاده ی سنتو کنونی)، در مجاورت بناهایی چون حمام، مسجد و سرو کهنسال واقع گردیده و مرکزیت بافت محله منگاباد را تعریف نموده است.
 
این بنای خشتی و گلین از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده و دارای عناصر معماری از قبیل «کلاه فرنگی»، «حوضخانه»، «تالار»، «بادگیر»، «چهار برج دیده‌بانی» و «نگهبانی و باروی پیرامونی» است.
 
در قدیم قناتی در حوضخانه آن جریان داشته که بعدها بنا به دلایلی مسیر حرکت آن تغییر کرده و در حال حاضر مسیر حرکت قنات از داخل قلعه عبور نمی‌کند. این بنا در سالیان گذشته توسط مالک آن تفکیک شده؛ بدین صورت که بخش اندرونی بنا از آن جدا و وقف گردیده است.
 
با نظر اهالی محلی از آن به عنوان حسینیه استفاده می‌شود. بخش مسکونی یا همان قسمت بیرونی نیز توسط ورثه مالک، هم اکنون مورد استفاده شخصی قرار می‌گیرد.